Door dierenarts Evelien van der Waa
Als het over vuurwerkangst bij dieren gaat, gaat het meestal over honden. En dat is niet zo gek, want honden moet je uitlaten, ook als er vuurwerk wordt afgestoken, en katten niet. Maar ook katten kunnen echt bang zijn voor vuurwerk. Ze laten dat alleen veel minder duidelijk zien in hun gedrag dan honden. De natuurlijke reactie van een kat bij angst is om zich te verstoppen. Maar als je al een bangige kat hebt, valt het niet zo snel op, dat de kat nu nog meer op zolder vertoeft of achter in een kast zit. Als je als baasje het idee hebt dat jouw kat bang is voor vuurwerk of het onprettig vindt als er vuurwerk wordt afgestoken, zijn er verschillende dingen die je kunt doen.
Als baasje kun je het in huis zo prettig mogelijk maken voor je kat, door:
- Een schuilplaats te maken voor je kat. Het mooiste is het, als je kat zelf een plek uitkiest waar hij zich veilig voelt. Als je merkt dat je kat nu bijvoorbeeld graag achter een kast zit of onder een bank, dan kun je die plek zo aangenaam mogelijk maken voor je kat. Door er een kleedje neer te leggen of een mandje als dat past. En te zorgen dat er een bakje water in de buurt staat. Soms vinden katten het ook fijn als je bijvoorbeeld een kleed over een tafel of stoel hangt zodat er een donker holletje ontstaat. Kijk vooral naar wat jouw kat prettig vindt.
- Achtergrondmuziek op te zitten, zodat het geluid van het vuurwerk wat gemaskeerd wordt door de muziek. Kijk ook hier naar je kat. Welke muziek vindt jouw kat prettig. Bovendien is van muziek inmiddels, in wetenschappelijk onderzoek bij mensen bewezen, dat het angst kan verminderen.
- De gordijnen dicht te doen, zodat de flitsen niet/minder zichtbaar zijn.
- Ramen en schuifjes dicht te doen om geluid en kruiddampen buiten te houden.
- Je kat binnen te houden, in ieder geval ’s avonds als het meeste vuurwerk wordt afgestoken. Doe je dit niet, dan kan je kat zich uit angst ergens verstoppen, bijvoorbeeld in de schuur van de buurman en binnen gesloten raken, zonder dat iemand dat weet.
Daarnaast zijn er ook verschillende voedingssupplementen bekend met een kalmerende werking bij mensen en dieren. Een daarvan is L-tryptofaan, een essentieel aminozuur, dat wil zeggen een bouwstof voor de eiwitproductie in het lichaam, die uit de voeding gehaald moet worden (vandaar de naam essentieel= noodzakelijk). L-tryptofaan als voedingssupplement wordt op allerlei manieren aangeboden voor katten. In de vorm van katten snoepjes. Als poeder voor over het eten, vaak in combinatie met andere stoffen zoals vitamines en mineralen. Maar het wordt ook verwerkt in bepaalde kattenbrokjes. Wat al deze producten gemeen hebben is dat ze worden ingezet om je kat rustiger en minder angstig te maken. Deze producten kun je dus ook goed inzetten als je kat bang is voor vuurwerk. Voor alle supplementen geldt wel dat je er op tijd mee moet beginnen. Dus minimaal twee tot vier weken van tevoren.
In 2010 is er in Portugal een wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van L-tryptofaan bij katten (en honden) door Gonçalo da Graça Pereira (Lisabon, 2010). Er is in dat onderzoek gekeken naar het algemene effect van L-tryptofaan op het gedrag van de katten (en honden) en naar het korte termijneffect bij angst en stress. De reden om onderzoek te doen naar L-tryptofaan, was omdat L-tryptofaan een belangrijke grondstof is van de stof serotonine, die in de hersen wordt aangemaakt. Serotonine heeft een extreem belangrijke functie in het lichaam als overbrenger van signalen in de hersenen (= neurotransmitter) met name bij het controleren van angst. Het verhogen van de serotonine hoeveelheid in de hersenen kan op twee manieren. Eén is door meer L-tryptofaan aanbieden als grondstof voor de serotonine productie. Twee is door het remmen van de afbraak van serotonine door geneesmiddelen te geven, die ook bij mensen in de psychiatrie gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld Fluoxitine. Hierdoor blijft de hoeveelheid serotonine hoger.
Het gebruik van L-tryptofaan kan volgens de onderzoeker nuttig zijn bij het verminderen van angst bij dieren, zonder hun gezondheid te schaden. L-tryptofaan is namelijk een natuurlijke bouwstof is. Het idee bij het onderzoek was dat door het geven van L-tryptofaan de katten (en honden) minder angst en stress signalen zouden laten zien en dat opwinding verminderd werd. Alle dieren die meededen aan het onderzoek werden vooraf lichamelijk onderzocht en er werd gebruik gemaakt van een placebogroep, dat wil zeggen een controlegroep van dieren, die geen L-tryptofaan kregen. Ook wist de onderzoeker zelf tijdens het onderzoek niet welke dieren wel het middel kregen en welke dieren niet (dubbelblind onderzoek), om zo objectief mogelijk te blijven als onderzoeker.
Het resultaat bij de katten in dit onderzoek was dat de katten die L-tryptofaan kregen allemaal een duidelijke afname lieten zien in gedragingen die met angst of onrust te maken hebben, zoals: veel mauwen, ruzie maken met soort genoten, in huis plassen, onrust en angstig gedrag. De conclusie van het onderzoek is dan ook dat L-tryptofaan ingezet kan worden bij katten met gedragsproblemen als een onderdeel van gedragstherapie. Voor katten met vuurwerkangst is dit dan ook een serieus middel om in te zetten.
Let wel op als jouw kat al gedragsmedicatie krijgt van de dierenarts. Het supplement mag namelijk niet tegelijkertijd met medicatie zoals Fluoxitine gegeven worden, omdat er dan een teveel aan serotonine kan ontstaan in de hersenen en dat geeft ook weer andere klachten. Krijgt je kat al medicatie overleg dan altijd eerst met je dierenarts, voordat je een supplement gaat geven.
